Saygıdeğer Öğretmenlerim,
Kuşakların tanımı ile beraber, kuşak farkı son dönemin gündem konusu olmaya başladı. Nesillerdir devam eden kuşakların bu kadar gündem olmasından dolayı biz de, Z kuşağı öğrencilerinden bahsetmemiz gerektiğini düşündük. Bu yazımızın amacı, konu hakkında öğretmenlerimizdeki öz farkındalığı yükselterek, geliştirmemiz gereken konulara odaklanmamızdır.
Ah, ne dertliyiz Z kuşağı öğrencilerinden.
Sabırsız, dinlemeyi bilmeyen, kural bilmez, fazla özgüvenli vb. diye uzayıp giden bir dert listesi mevcut. “Tam da benim sınıfımdan bahsettiniz,” dediğinizi duyar gibiyim.
Konunun daha iyi anlaşılması adına bu yazımızda tüm kuşaklar hakkında genel bilgiye yer vermek istiyoruz. Devamındaki yazımızda z kuşağı öğrencilerini konu alacağız. Fakat sadece z kuşağına yüklenmemiz doğru olmayacağından, tüm kuşakları bilmemiz, kırılmaların hangi kuşak itibari ile başladığını daha iyi kavrayabilmemizi sağlayacaktır. Z kuşağı hakkında yozlaşmış, sorumsuz, amaçsız şeklinde genellemelerde bulunarak etiketlemede bulunmak asla doğru olmaz. Konuyu önyargılarımızdan bağımsız süzgeçlersek, yaklaşımımız daha sağlıklı olacaktır.
Yapılan araştırmaların çoğu yabancı araştırma kaynaklıdır. Ülkemizde konuya ilişkin yazılan makalelere sıkça rastlanmakla beraber, konu hakkında yerli araştırma tezi Uluslararası Araştırmaları Dergisi tarafından Haziran 2019 yılında yapılmıştır. Fakat bu araştırmanın içeriği, iş yaşamında kuşak farkını içermektedir. Dolayısı ile bizde yabancı kaynaklardan konuya ilişkin bilgi sahibi olabildik.
Genel itibari ile kuşaklar, 5 baskın kuşak ve kapıda kendini yeni göstermeye başlayan bir kuşak ile beraber toplam 6 kuşağı kapsamaktadır. Yapacağımız tanımlamalar da kuşakların yaşadığı zaman dilimine dikkat etmenizi isteriz. Zira buna odaklandığınızda aslında kuşak değil, yaşam koşulları farklılıkları olduğunu göreceksiniz. Dönemsel koşullara odaklanmamız, önyargılarımızı yıkacaktır.
Ortalama her kuşak arası yaklaşık 20 yıldır. Yani 20 yılda bir kuşak değişmektedir. Bunun asıl sebebi 20 yılda olağan üstü gelişme kat edilmesi değil, ortalama ebeveyn olma yaşının 20 ile 40 yaş aralığında olmasıdır. Bu da zaten 20 yıla tekabül ediyor. Yani ebeveynler değiştikçe, yetişmekte olan nesillerde kırılmalar fazlalaşmaya başlamıştır.
Şimdi kuşaklar hakkında yapılan araştırmalardan edinilen bilgilere değinelim;
- Sessiz Kuşak (1900-1945)
Yaşam koşulları oldukça zor, siz-biz şeklinde resmi dilin oldukça sık kullanıldığı, geleneklere bağlı, sorumluluğu yüksek, tutarlı, sabırlı, üretim odaklı, kuralcı, otoriter, sadık, detaycı, risk almayı istemeyen, baba-erkil olmaları genel özellikleridir.
- Bebek Patlaması, (Baby Boomer) Kuşağı (1946-1964)
Sessiz kuşağın yetiştirdiği baby boomer kuşağı çocuk sayısının en fazla olduğu nesildir. Resmi dilin hala kullanılmaya devam ettiği, idealist, geleneklere bağlı, kuralcı, iyimser, itaatkâr, kanaatkar, otoriteye saygı duyan ve uyan, krizlerde serin kanlı yaklaşım sergileyen, tutumlu olmaları genel özellikleridir.
- X Kuşağı (1965-1980)
Kendisinden iki üst kuşağın gölge kuşak olarak tanımladığı kuşaktır. Esasında X kuşağı, kendisinden üst kuşaklara göre geleneksel olmayan, fakat kendisinden sonraki kuşakların da fazla geleneksel olarak tanımladığı, iki arada kalan kuşaktır. Üst kuşaktan geleneksel olmadıkları için çokça ikaz alırlar.
Yavaş yavaş kırılmaların başladığı, gelenekselden yavaşça uzaklaşarak bireysel yetiştirilmeye başlanıldığı kuşaktır. Girişimci, teknolojiyi seven, üretken, önceki kuşaklara göre daha az geleneksel, sonuç odaklı, takım çalışmasını benimseyen, informal, iş-yaşam dengesinin gözetilmeye başlandığı, araştırma yapmayı seven nesildir. Sosyal ve ekonomik krizlerin yaşandığı döneme denk gelmelerinden dolayı azimli, sabırlı ve oldukça çalışkanlardır.
- Y Kuşağı (1981-1999)
Z kuşağının asıl problemlerinin nedeni olarak görebileceğimiz Y kuşağı, en çok kırılmaların başladığı kuşaktır. Y kuşağında bireysellik zirve yapmış durumdadır. Teknoloji ile arası iyi, üretmekten tüketmeye geçildiği, özgürlüklerine düşkün, meydan okuyan, iddialı, olaylara fazla eleştirel yaklaşan, sabırsız, meraklı, işbirlikçi, adalet duygusu yüksek, motivasyonu çabuk düşen, kendinden önceki kuşakları aşırı bulup, kendisinden sonraki kuşağı sorunlu olarak gören, meritokrasi sistemini benimseyen, resmiyetten uzaklaşmaya başlayan kuşak olarak tanımlanmaktadır. Meritokrasi; yönetimde yetenekli ve zeki kişilerin olması gerektiğini savunan, liyakata dayalı sistemdir.
Ebeveynlerin çocuklarına daha fazla imkan sunmak istediği, “ben çektim, yavrum çekmesin,” tanımının başladığı, evlerinde çocuklarına özel çocuk odası alanı sunmaya başlandığı jenerasyondur.
Tarih kronolojisine baktığımızda özellikle ülkemizde post modern darbe olaylarının patladığı, eğitimde kılık kıyafetten dolayı ciddi yasakların getirildiği, muhafazakâr kesime eğitim ve iş alanında sert kısıtlamaların uygulandığı, eğitimde ahlak dersinin din ile bağdaştırılmasından kaynaklı ahlak eğitimine önyargı ile yaklaşılarak yetiştirildiği kuşaktır.
Aslında buraya kadar sırasıyla kuşakları okuduğumuzda daha z kuşağına gelmeden bu kadar kırılmaların olmasından dolayı, Z kuşağını mağdur edilmiş olarak görmeye başlıyoruz. Çünkü saygı, sevgi, eğitim, ahlak, bir sonraki nesle doğru aktarılırsa kuşaklar boyu sağlıklı ilerleme sağlanır. Daha Y kuşağında bu kadar kırılmaların zirve yapması, bir sonraki nesle aktarımda sıkıntı olduğunu göstermekte.
- Z Kuşağı (2000-2020)
Bizim mağdur edilen kuşak olarak tanımladığımız, genel olarak dijital kuşak veya instant online yani çevrim içi kuşak olarak tanımlanmakta olan nesildir.
İnovatif ve inovasyona açık, hiçbir şey yapmamak için her şeyi yapabilecek kadar keyfine düşkün, yersiz öz güvene sahip, seçimlerinde duygular ve hislerin önemsendiği, anlık yaşayan, doğuştan tüketmeye alışmış, farklı olmayı seven, oldukça zeki, özgürlüğüne düşkün, konfor alanında olmayı tercih eden, kurallara uymada sıkıntı yaşayan, fazla bireyselci olmalarından kaynaklı grup ve takım çalışmalarında sıkıntı yaşayan, öz verili olmak ve emek vermekte zayıf, sonuna kadar direten bir nesildir. Deyim yerindeyse teknolojinin kucağında doğmuş, bilgiye ulaşmada oldukça hızlı oldukları için hızlı yaşamaya alışkınlardır.
Yakın zamanda Z kuşaklarının öğrenimlerini tamamlamaları ile beraber öğretmen olarak aramızda yer alacaklarını unutmayalım. Z kuşağı, geleceğin öğretmenleri olarak, kendilerinden sonra gelecek alfa kuşaklarını yetiştireceklerdir.
- Alfa ve Beta kuşağı (2021-sonrası)
Z kuşağını takip eden Alfa kuşağı ve devamında gelecek olan Beta kuşağı hakkında tam bir araştırma olmamakla beraber varsayımların oldukça fazla olduğunu fark ettik. Bu tür ön yargılara fırsat vermemek adına alfa kuşakları ile yakın zamanda tanışarak, fikir sahibi olmamızın daha doğru olacağından, bu konuyu oldukça ileri bir tarihe bırakmayı uygun gördük.
Kuşaklar arasındaki farkın nedenlerini öğrenmek için bir sonraki yazımızı okumayı unutmayın.
Saygılarımla.
