Nesli Tükenen Çalışma Türü; Pürdikkat Çalışma

Saygıdeğer Öğretmenlerim,

Son zamanlarda büyük küçük birçok kişide görülen dikkat eksikliği sorunundan dolayı, pürdikkat çalışma tekniği için nesli tükenen çalışma türü tanımında bulunduk. Pürdikkat çalışma için “yeni normallerimize uymuyor,” diye yaklaşaların sayısı azımsanmayacak kadar çok.

Pürdikkat çalışmayı 21. Yüzyılın süper gücü olarak tanımlayabiliriz. Akıllı telefonlar, Google gibi arama motorları insanların belleğini zayıflatmaktadır. Öğrenmek istediği her şeyi arama motoruna yazarak öğrenen kişi, kuvvetli belleğe ihtiyaç duymamaktadır. Böylelikle insan belleğinin güçlü olmasının bir kıymetiharbiyyesi kalmamakta. Konuya progmatik açıdan yaklaşırsak, birçok faydalarını görebiliriz tabi ki. Fakat insanların çoğunun teknoloji sayesinde odaklanma becerisini yitirmek üzere olduğunu da unutmamalıyız.

Her gün sosyal medya hesabınıza bakmak sizde bir dürtü haline geldiyse, sadece 5 dakika bakıp çıkmak için girdiğinizde en az 30 dakikanız geçiyorsa büyük olasılıkla odaklanma problemi yaşıyorsunuzdur. Odaklanma problemi zihin eğitimleri ile en aza indirilebilir. Hatta kazandığınız pürdikkat çalışma alışkanlığı sayesinde karmaşık konuları çabucak öğrenebilme becerisinde ustalaşabilirsiniz.

Her şeyin hızla geliştiği ve büyüdüğü çağımızda ilerlemek ve başarmak kadar, bunları geliştirerek daha da ileriye taşımakta gerekmektedir. İlerlemek sınırsızdır. Bugün başardığınız konu, yarın normalleşebilir. Bugün sizin ilk defa yaptığınız iş, yarın herkes için sıradan bir iş haline gelecektir. Bunun için bugün yaptığımız işe pürdikkat odaklanmalıyız.

Bu yazımızda 3 konuya değinmeyi hedefliyoruz;

1. Pürdikkat çalışma nedir,
2. Bunu günlük ve meslek hayatımıza nasıl yerleştirebiliriz,
3. Odaklanamamak son kertede neye yol açar?

Bu konuları kendimize uğraş edindiğimizde, çalışma alışkanlığımızı olumlu anlamda değiştirecek ve beynimizi odaklanma konusunda eğitmiş olacağız.

Pürdikkat Çalışma Nedir?

Yaptığınız tüm işleri yarım ya da eksik yapıyor olmanız, sadece bir işi tam yapıyor olduğunuz anlamına gelmez. Mesela; aylık öğrencilerinize işlemeniz gereken müfredattaki konuları, derine inmeden yüzeysel işlemiş olmanız, bu ayki müfredatı tam anlamıyla işlediğiniz anlamına gelmez. Özellikle öğrencilerin anlamayacağını bildiğiniz anlatım dilinde ısrarcı olmanız, öğrencilerin odaklanma konusunda zorlanmalarını sağlar. Öğrenci derste kullandığınız yabancı kelimelere değil, konunun derinine odaklanmalıdır.

Hızla başarıya ulaşmak için;

• Zor işlerde kısa sürede ustalaşın,
• Nitelik ve nicelik (hız) bakımından seçkin düzeyde üretin.

Zor işlerde hızlı ve kolayca öğrenmek ve seçkin düzeyde üretmek istiyorsak, pürdikkat çalışmalıyız. Çalıştığımız alana dair derinlemesine bilgi sahibi olmak istiyorsak yine pürdikkat odaklanabiliyor olmalıyız. Bunun yanında bilinçsel çaba gerektiren işlerde ustalaşmak istiyorsak yine odaklanma becerisine sahip olmalıyız. Mesela; Instagram 2012 yılında facebook tarafından toplam piyasa değeri 1 milyar dolara satıldığında, sadece 13 çalışana sahipti. Olmaz diye bir şey yok.

Şayet üstün bir yeteneğe sahip değilseniz, yapacağınız işin en iyisini ancak pürdikkat çalışarak başarabilirsiniz. Ya da uzun vakitler çalışma imkânınız yoksa, pürdikkat çalışmayı alışkanlık haline getirmelisiniz. Bu konuya yer vermemizin sebebi zaten bu paradoksa dikkat çekmektir.

Uzman öğretmen ile sıradan öğretmeni birbirinden ayıran şey de maksatlı çaba göstermeleridir. Maksatlı çabanın gerektirdiği şey de, yeteneğin şifresi olan pürdikkat odaklanabilmektir.

Pürdikkat çalışabilmek için odaklanmanız şarttır. Bunun içinde derinleşmek önemlidir. Bu konuya ciddiyetle eğilmenizi öneririz. Derinleşebilmek bize konuya hâkim olmamızı sağlar. Peki, bu bize ne kazandırır? Karşılaştığımız her tür soru ve problemlere karşı hızlı karar veya cevap vermemiz gerektiğinde, konuya dair edindiğimiz tecrübe ve bilgi derinliği sayesinde hızlıca odaklanarak doğru sonuca ulaşmamızı sağlar. Tabi ki her alanda derinleşmemiz mümkün değildir. Ama bunu bilebilmek içinde kendi sorumluluk alanlarımıza, derinlemesine odaklanmamız gerekir.

Sosyal medyalar pürdikkat çalışma yeteneğini ciddi anlamda köreltmektedir. Twitter da buna dahil. İnsanların çoğu pürdikkat çalışmaya önem atfetmiyor. Pürdikkat çalışma disiplininin kazanılamamasının sebebi, bu alışkanlığı kazanma ihtiyacında olunmamasıdır. Bu da odaklanma yetisini bilfiil olumsuz etkilemektedir. Odaklanamama ya da bir işi dikkatli yapamama durumunun kabullenilmesi, oldukça üzücü bir durumdur.

Çoğu kişi zihin emeğine dayalı işlerden sıkılır. Bu durum dijital çağın vebasıdır aslında. 20 dakikalık odaklanmanın ardından başlayan baş ağrısından dolayı bu tür işlere odaklanılmaması gerektiği savunulabilmekte. Bu da pürdikkat çalışmanın neslinin tükenmesine sebep olmakta.

Pürdikkat çalışmayı, günlük ve meslek hayatımıza nasıl yerleştirebiliriz?

Günümüzde dikkat dağınıklığının hızla yayıldığı inkâr edilemez bir gerçektir. Pürdikkat çalışma şeklini bir kere benimsedikten sonra, etraftaki çevresel uyaranlar dikkatinizi olumsuz etkilemeyecektir. Gelin şimdi uygulamada dikkat etmemiz gereken hususlara;

• Görev tanımına girmeyen işlere haddinden fazla zaman ayırmayın. Mesela; daima ulaşılabilir olma kültürü, listenin başında yer almaktadır. Ders saatleri içerisinde her an veli size ulaşmamalıdır. Kasıtlı olarak bakmayın demiyoruz. Ders anlatırken pürdikkat sınıfa odaklanılması gerektiği için her an ulaşılabilir olamazsınız.
• En kolay davranışı sergilemekten kaçının. Tabi ki günlük hayatımızı kolaylaştıran, pratik yöntemleri kullanarak işi en kolay şekilde yapmak akıllıca olanıdır. Burada mevzu ettiğimiz durum, özensiz, plansız, emeksiz, en basit haliyle yapmak. Yoksa en güzel sonucu en kolay yöntemle yapmak akıllıca olanıdır ki, bunun yolunu bulmak için de yine konuya pürdikkat odaklanılarak tekniğin bulunması gerekmektedir.
• Merkezimizde pürdikkat çalışma olmalı. Çemberin içinde olması yeterli değil. Mesela; gün sonuna bırakılan veli toplantısı veya sık yapılan toplantılara pürdikkat odaklanılması güçdür. Sık toplantı silsilesi bize işlerimizi nasıl organize etmemiz gerektiğinin yollarını gösterir. Ama eyleme geçmeyi köreltir. Özellikle toplantılar mental yorgunluğun daha fazla yaşandığı gün sonunda yapılıyor ve saatler sürüyorsa, bu durum katılımcıların gündem maddelerine pürdikkat odaklanmalarını engeller. Hatta sık toplantıların değerlendirme üzerine olması, ilerleme sürecini olumsuz etkiler.
• Mesaj yazmaya, cevap yetiştirmeye saatlerinizi ayırmayın. Mesela; veli veya öğrenci için verilen sorumlulukları öğretmene sormak, hatırlamaya çalışmaktan daha kolay olanıdır. Fakat bu durum sizin saatlerinizi alıyor, yarınki programınıza hazırlamak için odaklanmanızı veya dinlenmenizi engelliyorsa, buna izin vermemelisiniz.
• Kesintisiz ve bölünmeden çalışabileceğiniz zamanı ayarlayın. Eğer sorumluluklarınız fazla olduğundan odaklanmanız gereken vakti bulamıyorsanız, o zaman pürdikkat çalışma ile odaklanıp doğru zamanı bulabilme noktasında kısa sürede pratik yöntemlere odaklanmalısınız.
• Önemli ve acil olan işlere öncelik tanıyın. Hangi işlerinizin bu kategoriye girdiği konusunda belirsizlik yaşıyorsanız, yetki ve görev tanımınıza odaklanın. Bu odaklanma sayesinde önemli olan işleri tanımlayın. Bu tanımın dışında kalanlar zaten önceliğiniz olmayan işlerinizdir.
• Gün içerisinde neye odaklandığınızı gözden geçirin. İşte veya evde olması fark etmez. Burada gün içerisinde neye odaklandığınıza bakmanızdan bahsediyoruz. Neyi nasıl yaptığınız, nasıl birisi olduğunuz, ne düşündüğünüz, neyi sevdiğiniz aslında odaklandığınız şeylerin toplamıdır. Mesela; öğretmen olarak odaklanmaya vaktimiz olmadığını dile getiriyorsak, tatil günlerimizde neye odaklandığımıza bakmalıyız. Ya da farklı meslek ya da alanda olanların vakit genişliğinin daha fazla olduğunu dile getirmek, sahip olduğumuz imkanları ya da fırsatları görmemizi engeller. Kendi imkanlarımıza karşı kapattığımız, başkasının sahip olduğu imkanlara karşı açtığımız gözlerimiz bizi kronik memnuniyetsiz biri yapar. Hatta zaman içerisinde imkânı geniş olarak betimlediğimiz alanda çalışmaya başladığımızda, dışarıdan görüldüğü gibi konforlu olmadığını görürüz. Odaklandığımız seçimlerimiz bizim reset butonumuzdur.
• Ufak tefek ayrıntılara odaklanmanız sizin konuya odaklanma kalitenizi olumsuz etkiler.
• Çalıştığınız konuya derinleşin. İnsanın tüm potansiyelini ortaya koyduğu zaman, derinleştiği zamandır.
• Derinleşme ve anlam arasındaki bağa odaklanın. Pürdikkat odaklanılarak yaşanılan hayat, dolu dolu yaşanılan hayattır.
• Kesintisiz çalışma sürenizi doğru belirleyin. Beynin günlük odaklanma süresi 90 dakika çalışmaya 90 dakika mola vererek toplam 3 tur çalışmaktır.
• Günlük iş akışına ritüeller eklemektir.
• Kesiş yaklaşımı alışkanlık kazanmada olumlu sonuçlar kazandırır. Kesiş Yaklaşımı; pürdikkat çalışmak için yüzeysel sorumlulukları en aza indirmektir. (Yani ayağınıza dolanmak isteyen yüzeysel sorunlar sizin için mevzu bahis olmamalı.)
• Çalışmaya ayırdığınız tüm vaktinizde pürdikkat çalışmayı gerçekleştirmek istiyorsanız, sosyal medya veya gereksiz yazışmalar gibi derin düşünceyle meşgul olmanızı engelleyen şeylerden, çalışma vaktinizde uzak durmalısınız.
• Çift Modlu yaklaşım; dikkat dağınıklığına ve yüzeysel çalışmaya asla izin vermemektedir. Bu yaklaşım bizden istenilen zamanı ikiye bölmemizi istemektedir. Birinci bölümü bütünüyle pürdikkat çalışmaya ayırıp, kalan bölümde diğer işlerinizle meşgul olmanızı önermektedir. Böylelikle çalışmaya ayırdığınız zamanda yoğunlaşabilir ve kesintisiz çalışabilir, diğer zamanda odaklanmak için çaba harcamamış olursunuz. Bu yaklaşım için günlük gözlememiz gereken durumlardan biri kesintisiz çalışabileceğiniz zaman diliminin hangi saatler veya günler olabileceğidir.
• Ritmik Yaklaşım; kendinize bir takvim oluşturun. Bu takvimde pürdikkat çalışmayı yaptığınız günlere bir tik atın.
• Kendinizi bir işe kaptırmak ve pürdikkat odaklanmak zihninizin sınırlarını zorlayarak işi akışında yapmanızı sağlar. Akışında yaptığınız iş size her zaman keyif verir. Gözünüz sürekli saatte olmaz, vakit hızlı ve verimli geçer.
• Pürdikkat odaklanarak yaptığınız iş, sıkıcı ve bunaltıcı olmaktan çıkar, harika bir iş haline gelmesini sağlar.