Saygıdeğer Öğretmenlerim,
Hayattaki hiçbir şey sınırsız değildir. Özgüvenli birey olması yolunda çocuğunu özgür yetiştirmeye çalışan ebeveynlerin, belki de gözden kaçırdığı en önemli husustur sınırlar. Aslında en çok özgürlük alanlarımızda sınırlarımız vardır. Zira kendi özgürlük alanımız, bir başkasının özgürlük alanına kadardır.
Öğretmen olarak bizim velilerimize karşı hissettirmemiz gereken sınırlarımız ve aşılmasına müsaade edemeyeceğimiz bir duvarımız olmalıdır. Aynı hassasiyetle, bizde velilerimizin sınırlarını zorlamamalı, duvarlarını aşmamalıyız.
Kendimize tanıdığımız sınırları, velimize de tanımalı, bu sınırlara saygı duymalıyız.
Şimdi, gerçek hikayelerden örnekleme yaparak, sınırlarımızı belirleyelim;
- Velimize, okuldaki sınırlarımızı ve yetkinlik alanlarımızı izah etmekle başlayabiliriz. Mesela; kültür ve gezi programı, yemek listesi gibi okulun tamamını ilgilendiren durumlar için bizden isteği olan velilerimize, “bu durum benim sorumluluğum dışındadır, bunun için arzu ederseniz bu durumu idare ile paylaşıp, okul olarak bir opsiyon bulmaya çalışalım.” şeklindeki cevabımız, sınırlarımızı belirtmek için yeterli olacaktır.
- Öğretmenliği eleştirilen öğretmenlerimizin genel yaptığı hata, velinin anneliğini eleştirmektir. Bu durum velinin duvarını yıkmak, sınırı aşmaktır. Zaten yanlış olan duruma, yanlış davranış ile cevap vermek, eğitim çatısında olan biz öğretmenlere yakışmaz. Asıl bu gibi sıkıntılı durumlarda gösterdiğimiz tavrımız, bizim gerçek kimliğimizi tanımalarını sağlayacaktır.
- Kendimizden kaynaklı bilgi vermedeki iletişim başarısızlığımız, öğrenciyi veya veliyi etiketleme gibi önyargılı yaklaşımımız, verilen sözlerin tutulmaması gibi hatalarımız için, kendi adımıza ve kurum adına özür dilememiz çok önemlidir. Hatamızda ısrarcı olmak veya savunmaya geçmek, problemin büyümesini sağlayacaktır. Bizim, “öncelikle kendi adıma ve kurumum adına böyle bir tatsız olay yaşandığı için özür dilerim. Gün içindeki yoğunluğum ve sorumluluklarımdan dolayı tamamen aklımdan çıkmış olmalı, en kısa sürede hatamı telafi edeceğim. Tekrardan çok üzgünüm,” şeklindeki savunmamıza, hiçbir velimizin itirazı olmayacaktır. Tabi ki bu durum sene içinde ikiyi geçmemelidir. Hatada ısrarcı olmak, büyük hatadır.
- Öfkeli veliler ile sağlıklı iletişime geçmek için, velinin sakinleşmesini beklemenizi öneririz. Zira, öfkeli veliye verilen cevaplar veli tarafından duyulmayacak, tüm yapılan açıklamalar laf yetiştirme olarak algılanacaktır. Bir kahve molası ile velinin sakinleşmesini sağlamak, sağlıklı iletişime geçebilmemiz için güzel bir yol olabilir. Bu kahve molası bize hem zaman kazandıracak, hem de öfkeyi kontrol etmekte zorluk yaşayan velinin sınırlarını zorlamamış olacaktır.
- Kendi fikrinin akla en yatkın olduğunu düşünen, kendi fikirleri ile çelişen kimselere tahammülü olmayan, kendi yöntemlerinin tek doğru olduğunu düşünen veliler (zor veli) iletişime ve istişareye pek sıcak bakmazlar. Bu durum özellikle mesleğe yeni başlayan öğretmenlerimizin acele karar verip, hataya düşmelerine neden olmaktadır. Bir önceki yazımızda belirttiğimiz gibi, hemen olur veya olmaz dememeli, “bunu değerlendirmeye alıp, size geri dönüş yapacağız,” diyerek durumu idare ile paylaşmak, en doğrusu olacaktır.
- Netlik ifadelerini kullanmak, sınırların belirlenmesinde oldukça etkilidir. “Hiçbir fikrim yok, galiba, keşke, olabilirde olmaya bilirde,” şeklinde yapılan açıklamalar, belirsizliğe neden olur. Belirsizlik tüm sorunların en zorudur. Çünkü bilmiyoruz. Ne olduğunu bilmemek, nasıl olacağını bilmemek, neden olduğunu bilmemek, sonu görememek demektir. Covid-19 salgını başladığında, bizleri en çok yıpratan ve zorlayan belirsizlikler değil miydi?
Sadece öğretmenlikte değil, tüm mesleklerde zorlayan durumlar vardır. Başarıya ulaşan kimselere Nasıl başardınız?” diye sorulduğunda, hep “tüm zorluklara rağmen, en sonunda başardım,” diye açıklamalar yapılır. Öyleyse bizi zorlayan her veliye deneyim gözüyle bakıp, sonucun güzel olması için elimizden geleni yapalım.
Saygılarımla.
